Roma locuta, causa finita

Paus Franciscus heeft gesproken: lees romans en gedichten – Roma locuta, causa finita –

In zijn brief van 17 juli jl. gaat paus Franciscus in op het belang van lezen voor priesters in opleiding. Graag wil hij de waarde bespreken van het lezen van romans en gedichten als onderdeel van iemands pad naar persoonlijke volwassenheid. Voortgeschreden inzicht leerde hem dat het belang van lezen veel verder gaat: niet enkel voor priesters in opleiding maar voor allen, betrokken bij pastoraal werk; niet enkel voor allen betrokken bij pastoraal werk, maar natuurlijk voor alle Christenen. Vanuit die intentie is de brief uiteindelijk gepubliceerd. 

De storm doorstaan
Een goed boek kan ons helpen de storm te doorstaan totdat we onze gemoedsrust vinden; in momenten van vermoeidheid, woede, teleurstelling of falen, wanneer gebed op zichzelf niet helpt om onze innerlijke rust te vinden. Lezen kan dan helpen nieuwe innerlijke ruimtes te openen, zo schrijft de paus. Het voorkomt obsessieve gedachten die onze persoonlijke groei in de weg kunnen gaan. Voor de goede lezer wijst de paus er ten overvloede op dat vóór onze huidige onophoudelijke bloostelling aan sociale media en dergelijke lezen een normale ervaring was. Een gedachte overigens die nog steeds niet achterhaald is. Wat mooi is het als een lezer actief met de tekst aan de slag gaat. In modern jargon ‘verrijkt deze de content’ de eigen verbeelding. Droom, maak een eigen verhaal en ga zo maar door.

Puntsgewijs
Het is echter niet de bedoeling van de paus zich uitsluitend te richten op de persoonlijke voordelen die lezen met zich meebrengt, maar om stil te staan bij de belangrijkste redenen om de liefde voor lezen te hernieuwen. Een puntsgewijs overzicht maakt het makkelijker zijn verdere betoog tot het onze te maken. Wat kan het lezen van literatuur of poëzie de lezer leren:
1. luisteren naar de stem van een ander;
2. een training in onderscheidingsvermogen;
3. wat ze op de site otheo.be noemen ‘het leven interpreteren en verteren’; hierbij komt het aan op wat we in het kader van lectio divina wel benoemen als ruminatio. Wat koeien met gras doen, doen wij met inspirerende gedachten: herkauwen. Literatuur helpt ons na de denken over de bedoeling van onze aanwezigheid op aarde;
4. kijken door de ogen van anderen.

Roma locuta, causa finita
Wie het naadje van de kous wil weten, leze de brief! Voor het overige wil ik het kort houden; uitgaande van het adagium Roma locuta, causa finita –een adagium dat teruggaat tot Augustinus–: als Rome gesproken heeft, is de zaak beslist.
Ga dus als de wiedeweerga naar de Abdijwinkel! Loop voorbij de kaarsen, de kazen en de kaarten. Ga in één keer door naar de boekwinkel: niet enkel voor spirituele boeken, maar (dus!) ook voor een uitgelezen collectie literatuur en poëzie. Wil je niet gelijk kopen, je kunt er ook rustig lezen aan de leestafel. Pauselijk goedgekeurd.

Michiel Oosschot